INTERVIEW

Daniel Kolf en Nathalie Baartman over inclusief theaterspektakel DHOMO

‘In Twente voelde Dhlomo zich thuis’

Door: Christy Ju

Tien dagen lang in juni is het stadion van Heracles het bijzondere toneel waarop ogenschijnlijke tegengestelde werelden samenkomen. Voetbal en theater. Twente en Zuid-Afrika. Almelo en Amsterdam. Professionele acteurs en amateurs. Ze ontmoeten elkaar in het thuishonk van Heracles voor DHLOMO, het meest inclusieve locatietheaterspektakel van Twente en omstreken. Cabaretière en geboren Tukker Nathalie Baartman en de in Suriname geboren Amsterdammer en acteur Daniël Kolf barsten van het enthousiasme over deze unieke voorstelling op het veld van Heracles. Muziektheater XXL over de legendarische voetballer, bokser, muzikant en politicus Darius Dhlomo die in 1958 uit het door apartheid verscheurde Zuid-Afrika vertrok en in Twente zijn thoes vond.   

Wat was Dhlomo voor een man?

Daniel: “Darius Dlomo was een hele positieve man. De overgang van Zuid-Afrika naar Almelo was groot. Het was een echte cultuurshock voor hem. We zijn nu misschien vergeten hoe het er in Zuid-Afrika tijdens de apartheid dagelijks aan toe ging, maar in Twente kon hij als zwarte voetballer ineens tegen witte mensen voetballen. Zich in dezelfde ruimte omkleden. Dat kon in Zuid-Afrika niet. Toen hij in Almelo aan kwam werd zijn koffer aangenomen door het witte bestuur. Dat was heel raar voor hem. Sinds wanneer dragen witte mensen koffers? Maar in Twente kwam hij in een echte community terecht. En al snel voelde hij zich thuis.”

Nathalie: “De verschillen waren groot natuurlijk, maar Twente is warm. Mensen zien elkaar. De lijntjes zijn kort. Dat is een prettige manier van met elkaar omgaan. Hij werd opgenomen met behoud van wie hij was. Hij was een tukker maar hij bleef ook Zuid-Afrikaans en hoefde niet te verloochenen wie hij was.”

Nathalie jij speelt samen met Madeliefe Koops het duo Borg en Burger, wat vinden zij van Dhlomo? 

Nathalie: “Burg en Borger vertolken in het muziektheaterspektakel de Twentse stem. Ze vinden het soms een beetje gekkig, maar tegelijkertijd laten ze zich volledig meeslepen door het prachtige levensverhaal van Dhlomo en door de dans en de uitbundige muziek. Zij brengen nuchterheid, droge humor en relativering. Ik speel dat graag; een soort komische beschouwer aan de zijlijn. Dat is in feite ook de basis van cabaret.”

De voorstelling gaat over je thuis voelen. Voel jij je al een beetje thuis in Almelo Daniël?

Daniel: “Ik ben acht jaar geleden vanuit Suriname naar Amsterdam gekomen. Almelo is voor mij echt een hele ander wereld. Een stad die voelt als een ander land. Het is mooi om mee te maken hoe voor deze voorstelling allerlei werelden samenkomen. Ik voel me zeer goed ontvangen. Het is een echte community. Ik vind het noaberschap ook echt mooi. Dat is zoiets als ‘behandel je buurman zoals je zelf behandeld wil worden’. Hoe mooi is dat. Darius was een Zuid-Afrikaan die in Almelo terechtkwam. Ik ben een Surinamer die in Amsterdam terecht kwam en nu in Almelo is. Net als Dhlomo voel ik me thuis in Almelo.”

Nathalie: “Je thuis willen voelen is een universeel verhaal waar je ook vandaan komt. Iedereen wil zich geborgen weten, ergens bij horen. Elk jaar ga ik naar het Afrika-festival in Hertme waar zwarte mensen en witte mensen samen dansen op steengoede muziek. Samen. Ik word daar zo door geraakt. Zie je wel dat we samen kunnen gaan. Waarom doen we altijd zo moeilijk? Die sfeer voel ik ook in DHLOMO. In deze voorstelling komen ook allerlei werelden samen die ver van elkaar af staan. Zwart en wit. Zuid-Afrika en Twente. Voetbal en theater. De kleurrijkheid van Zuid-Afrika en de nuchterheid en aardsheid van de Tukkers.” 

Daniel: “Daarom ben ik zo blij dat er eindelijk ruimte is voor dit soort voorstellingen. Over de connectie tussen zwarte en witte mensen. Dat we niet schrikken van elkaars gedrag. Dat we allemaal anders zijn, is wat ons hetzelfde maakt. We moeten elkaars cultuur leren kennen. En dat kan met een voorstelling zoals deze.” 

Waarom is dit een voorstelling voor alle Tukkers?

Nathalie: “Het is theater ten top. Groots. Een overweldigende ervaring met veel kleuren, muziek en humor. Een beleving waar je je in onder kan dompelen. Ga vooral niet met je hoofd kijken maar ga voelen, horen, zien! Het is een genot voor de zintuigen.
Je zou alleen al komen voor de hilarische schwalbe training. En de speech van de voorzitter van Heracles. Voor de nostalgie: Het verhaal speelt af in Twente in de jaren 60. De voorstelling zit vol Twentse taalgrappen. En het is een mooi verhaal dat echt raakt. Darius heeft gevoetbald. Muziek gemaakt. In de gemeenteraad gezeten. Hij is een Twentse held, misschien niet zo bekend maar hij heeft veel gegeven aan Twente.” 

Daniel: “Darius heeft ook verandering willen brengen. In Zuid-Afrika bokste hij tegen Nelson Mandela die ook in de voorstelling zit. Nelson streed in Zuid-Afrika maar Dhlomo deed dat op zijn manier hier. Hij heeft ervoor gezorgd dat mensen zoals ik ons staande kunnen houden in deze maatschappij. Ik vind het een eer dat ik hem mag spelen en ben dankbaar dat ik zijn mooie verhaal kan vertellen. Hij is een held, een legende. Het is belangrijk dat de jeugd helden heeft om tegen op te kijken. Darius kon overleven door zijn talent. Die gaf hem een positieve ervaring in het leven. Hij heeft dat ingezet om het iets makkelijker te maken voor de generatie na hem. Die ervaring deel ik met hem. Met mijn talent kan ik iets bereiken net als hij. En dat wil ik gebruiken om mogelijkheden voor de kunsten voor jongeren in Suriname te creëren. Darius heeft door zijn talent iets van zichzelf gemaakt in een land waar hij de taal niet eens sprak.

Spreek je zelf al een beetje Twents?

Daniel (lachend): O, ik vind het zo’n supermooie taal. Het heeft pit. Ik moet elke keer lachen. Het klinkt zo lekker. Mijn favoriete woorden zijn Pleert oe daal en kom es kiek’n. Komen jullie allemaal kiek’n?

Rechtenvrij interview: voel je vrij om het aan te vragen en door te plaatsen!